El verbo = Czasownik
El verbo en la lengua polaca siempre se acaba con la letra "ć": być, mieć, kochać etc. Igual como en castellano los verbos polacos se conjuegan y cada persona obtiene su terminación.
Para conjugar primero necesitamos saber los pronombres personales.
Los pronombres personales en polaco son los siguientes:
sing.
ja = yo
ty = tu
on = el
ona = ella
ono = genero neutro como dziecko
plur.
my = nosotros
wy = vosotros
oni = ellos
one = ellas
Para conjugar el verbo necesitamos su raiz - que se crea quitanto la letra "ć" o –ść (como jeść) y anadimos terminacion propia a cada persona.
Creación del raiz:
- mieszkać => mieszka
- grać => gra
- rozmawiać => rozmawia
- jeść => je
Abajo presentamos formas de verbos mas basicas para poder empezar a hablar:
ROZMAWIAĆ (hablar)
Ja rozmawiam My rozmawiamyTy rozmawiasz Wy rozmawiacie
On rozmawia Oni rozmawiają
Ona rozmawia One rozmawiają
Ono rozmawia
MIEĆ (tener)
Ja mam My mamy
Ty masz Wy macie
On/ona/ono ma Oni/one mają
NAZYWAĆ SIĘ (llamarse)
Ja nazywam się My nazywamy się
Ty nazywasz się Wy nazywacie się
On/ona/ono nazywa się Oni/one nazywają się
JEŚĆ (comer)
Ja jem My jemy
Ty jesz Wy jecie
On/ona/ono je Oni/one jedzą
El orden de las palabras en la frase es el siguiente:
Sujeto (podmiot) + Verbo (czasownik)
+ Descripciones (określenia)
Ja
+ mam
+ kota
Verbo "być" es un poco especial porqué cambia el raíz totalmente, pero lo bueno es que en polaco no hay ser ni estar – existe solo być.
Las formas son las siguientes:
BYĆ (ser/estar – en polaco es lo mismo)
Ja jestem My jesteśmy
Ty jesteś Wy jesteście
On/ona jest Oni/one są
sing. plur.
1. ja - m my - my
2. ty - sz wy - cie
3. on - oni - ą
ona - one - ą
ono -
Mas verbos:
MIESZKAĆ (vivir)
Ja mieszkam My
mieszkamy
Ty mieszkasz Wy
mieszkacie
On/ona mieszka
Oni/one mieszkają
Mas ejemplos:
GOTOWAĆ (cocinar)
ja gotuję my gotujemy
ty gotujesz wy gotujecie
on/ona/ono gotuje oni/one gotują
TAŃCZYĆ (bailar)
ja tańczę my tańczymy
ty tańczysz wy tańczycie
on/ona/ono tańczy oni/one tańczą
LUBIĆ (gustar, como"like" en ingles)
ja lubię my lubimy
ty lubisz wy lubicie
on/ona/ono lubi oni/one lubią
-----------------------------------------------------------------------------------------
Verbos reflexivos
En la lengua polaca existen los verbos relfexivos, igual como en castellano.
"La reflexividad" se expresa con la particula "się" que siempre se queda la misma - no se conjuega como en castellano y esta separada del verbo.
Los verbos reflexivos son:
- myć się - lavarse
- uczyć się - estudiar
- czesać się - peinarse
- podobać się - gustar
La conjugación es la siguiente:
ja myję się my myjemy się
ty myjesz się wy myjecie się
on/ona/ono myje się oni/one myją się
----------------------------------------------------------------------------------------------
OTWIERAĆ (abrir)
ja otwieram
my otwieramy
ty otwierasz
wy otwieracie
on/ona/ono otwiera
oni/one otwierają
------------------------------------------------------------------------------------------------
Aparte de este tipo de conjugación existe otro grupo de teminaciones para los verbos.
El primer grupo que presentamos en el primer apartado, se caracterizaba con terminación "-m" para 1ra persona singular. Segundo grupo de los verbos tiene terminaciones muy parecidos, con pequenios cambios.
Lo presentamos en un ejemplo:
PRACOWAĆ (trabajar)
ja pracuję
my pracujemy
ty pracujesz
wy pracujecie
on/ona/ono pracuje
oni/one pracują
Como podemos observar el unico cambio esta en la 1ra persona singular - que obtiene terminación "-ę". Todos los demas quedan sin cambio.
Verbo "iść" y "chodzić"
Verbos "iść" y "chodzić" en castellano tienen la misma traducción que es IR. La diferencia entre los verbos es que verbo "iść" usamos para acciones unicas y verbo "chodzić" para acciones continuas/repetitivas.
Si decimos que vamos a visitar la amiga usaremos verbo "iść":
Ja idę do koleżanki.
En caso que participamos en un curso de ingles y vamos a clase durante un ano usaremos "chodzić":
Ja chodzę na kurs angielskiego.
Abajo presentamos la conjugación de los dos verbos.
IŚĆ
Ja idę
My idziemy
Ty idziesz
Wy idziecie
On/ona/ono idzie
oni/one idą
CHODZIĆ
Ja chodzę My chodzimy
Ty chodzisz Wy chodzicie
On/ona/ono chodzi Oni/one chodzą
--------------------------------------------------------------------------------------